Helpen bij de studiekeuze van je kind
Jongeren kunnen in Nederland kiezen uit 736 mbo-opleidingen. Geen wonder dat veel van hen te maken krijgen met keuzestress. Jongeren zien hun ouders als belangrijke raadgevers. Als jij als ouder zo’n belangrijke rol speelt, is het belangrijk dat je je rol bewust vormgeeft.
Op deze pagina vind je informatie en tips om je kind te helpen bij deze belangrijke keuze. Waar word jouw kind bijvoorbeeld blij van? Of wat vindt hij of zij echt interessant?
Toekomstkeuzes hebben enkel waarde als je ze zelf hebt gemaakt. Alleen dan ben je echt gemotiveerd om je keuze ten uitvoer te brengen. Zie het maken van toekomstkeuzes als een proces. Wees je ervan bewust dat er (soms veel) tijd en ruimte voor nodig is. Soms doet je kind meerdere stappen vooruit en soms doet hij een paar stappen terug.
Het studiekeuzeproces
Het studiekeuzeproces kun je opdelen in verschillende stappen. Het helpt om de fases van het keuzeproces samen door te nemen. Zo weet je kind dat een keuze niet plotsklaps gemaakt is, maar dat het een proces is dat uit stapjes bestaat. Bekijk ze hieronder en klik aan voor een uitleg.
Waar we ouders schrijven, bedoelen we uiteraard ook pleegouders, verzorgers of opvoeders. Waar we ‘hij’, ‘hem’ of ‘zijn’ schrijven, kun je uiteraard ook ‘zij’ of ‘haar’ lezen.
-
Eerste stap
Een studiekeuze maken
In het tweede jaar van het vmbo kiezen leerlingen een profiel. Dit is een pakket van vakken waar de leerling eindexamen in gaat doen. Met dit profiel geeft je kind al richting aan zijn studiekeuze. Een lastige vraag, zeker in deze leeftijdsfase, waarin je kind nog volop aan het ontdekken is wat hij wel en niet leuk vindt.
Kort daarna komt vaak het besef dat je kind een studie moet gaan kiezen. Sommige jongeren weten precies wat ze willen. Maar het grootste deel heeft niet of nauwelijks een idee. En daar kom jij als ouder goed van pas. -
Inzicht in je kind
Om een goede studiekeuze te maken, is het belangrijk om een beeld te hebben van je kind. In een of meer gesprekken kun je vragen stellen die je kind aan het denken zetten. Stel vooral open vragen. Voorbeelden van goede vragen:
- Waar ben je goed in?
- Waar word je blij van?
- Hoe omschrijven vrienden jou?
- Wat maakt jou anders dan anderen?
- Welke drie woorden omschrijven jou goed?
- Hoe ziet jouw ideale dag eruit?
- Wanneer vergeet jij weleens de tijd?
- Wat kan ik van jou leren?
- Welke vakken vind je interessant?
- Waarover zou jij meer willen weten?
- Welk beroep zou jij een dag uit willen oefenen?
- Wat vond je leuk aan je bijbaan of stage?
De antwoorden op deze - lastige - vragen helpen om het aantal studies waar je kind uit kan kiezen kleiner te maken. Je kunt misschien al denken in interessegebieden zoals zorg, bouw, groen of sport.
-
Opleidingen vergelijken
In deze fase gaat je kind studies vergelijken op basis van de inzichten uit stap 2. Ook kunnen andere overwegingen een rol spelen bij het selecteren van studies. Wil je kind bijvoorbeeld thuis blijven wonen of op de fiets naar school kunnen?
Om een goede vergelijking te maken tussen verschillende opleidingen, is het belangrijk om een beeld te krijgen. Op sites en in brochures is veel informatie te vinden, maar echte ervaringen geven een beter beeld. Jongeren vinden het vooral belangrijk of zij zich thuis voelen op de opleiding, hoe de sfeer is, wat voor studenten er rondlopen en wie de docenten zijn.
Hiervoor zal je kind echt op pad moeten gaan: open dagen, meeloopdagen, met mensen praten. Kijk ook eens op de sociale-mediakanalen van scholen. Deze geven vaak een goed inkijkje in het dagelijkse leven op de school. Ook is het interessant ervaring op te doen in het werkveld dat bij de opleiding hoort. Misschien ken jij iemand die het werk doet dat je kind interessant vindt.
Het opdoen van ervaringen zorgt ervoor dat de opties echt gaan leven. Het is leuk om open dagen samen te bezoeken. Samen hoor je meer en zo kun je achteraf beter napraten.
Interessante sites: -
De keuze
Op een gegeven moment is er genoeg informatie verzameld en is je kind toe aan de fase van het kiezen. Een studiekeuze maken vraagt om lef: je kind moet leren op zichzelf te vertrouwen en op het grondige onderzoek dat hij heeft gedaan. Een studiekeuze vraagt ook om relativeringsvermogen: het is een belangrijke keuze, maar niet allesbepalend. De perfecte studiekeuze bestaat niet: er zijn meerdere opleidingen die goed bij je kind passen. Het helpt als je kind durft te vertrouwen op zijn intuïtie.
Voor veel jongeren is dit een spannende fase: de knoop doorhakken. Soms blijft dit moment maar uitgesteld worden. Nog een keer checken, nog een keer naar de open dag… Help je kind uit te zoeken of er écht nog vragen zijn die onderzocht moeten worden.
Vertel dat onzekerheid er tot op zekere hoogte ook bij hoort. Je kunt ook bespreken of er een verkeerde keuze is. Als het goed is zijn het allemaal studies die bij hem passen, kun je dan nog verkeerd kiezen? -
Aanmelden
Nu is het tijd voor de aanmelding. Doe dit in ieder geval vóór 1 april. Dan heeft je kind namelijk recht op toelating. Eerder aanmelden kan natuurlijk ook. Bij populaire opleidingen is dat zelfs aan te raden, omdat de opleiding anders al vol zit. Let goed op: sommige opleidingen hebben een andere aanmeldtermijn of numerus fixus. Dat moet bij aanmelding duidelijk zijn. Schrijft je kind zich pas later in? Dan mag de mbo-school je kind weigeren.
BOL of BBL?
Als je kind dan een opleiding gekozen heeft, kan hij vaak ook nog kiezen uit een BOL- of een BBL-variant.
- BOL (Beroeps Opleidende Leerweg): volg jij een mbo-opleiding in de BOL-variant, dan ga je naar school en moet je meestal stage lopen. Je krijgt tijdens je BOL-opleiding veel theorie en huiswerk mee. Een stage is altijd meerdere weken achter elkaar bij een erkend leerbedrijf. Je bent tijdens het volgen van een mbo-opleiding in de BOL-variant veel op school en hierdoor heb je veel contact met andere scholieren.
- BBL (Beroeps Begeleidende Leerweg): tijdens een BBL-opleiding werk je 3 of 4 dagen en ben je af en toe op school. Je leert dus nog meer van de praktijk en dit doe je bij een erkend leerbedrijf.
Neem gerust contact op!
Hebben jullie nog vragen? Wij helpen je graag! Je kunt een afspraak maken met één van onze studieloopbaanadviseurs door een e-mail te sturen naar studiekeuze@landstedegroep.nl
Veel van de tips op deze pagina komen uit het boek ‘Coach je kind bij toekomstkeuzes’ van Loth van Veen en Michelle Gerlach.